Munzur Gözeleri, doğanın bize sunduğu kutsal bir miras, Dersim halkı ve Alevi inancı için kadim bir sığınaktır. Ancak son zamanlarda, bu özel ve korunmuş alanın SİT derecesinin düşürülmesiyle gündemde olması, sermaye odaklı bir saldırının kapıda olduğuna işaret ediyor. Bu, sadece bir coğrafi değişiklik değil; çok daha derin bir yaraya dokunmak anlamına geliyor.
Birinci derece doğal SİT alanı olarak tescil edilen Munzur Gözeleri’nin, artık “nitelikli koruma” ve “sürdürülebilir koruma” bahanesiyle daha esnek kullanıma açılabileceği konuşuluyor. Bu yeni statü değişikliği, çevreye, inanca ve kültüre duyarsız bir bakış açısının ürünüdür. Ekolojik koruma kalkanının kaldırılmasıyla, maden şirketlerinin gözü, bu kadim topraklara çevrilmiş durumda. Dersim ve çevresindeki 250’yi aşkın ruhsat verilmiş maden şirketi için burası bir “kaynak” olarak görülüyor. Peki, bu ‘kaynak’ nedir? Munzur sadece bir yer mi? Hayır, o bir ruhtur, bir direniştir.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın aldığı bu kararı yargıya taşıyarak Munzur Gözeleri’ni korumaya çalışıyor. Bilim insanlarının alanda yaptığı keşif çalışmaları, bu toprakların ne kadar hassas bir ekosisteme sahip olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bu alanın madencilik faaliyetlerine açılmasının ekolojik dengeleri bozacağı, nehirleri kirleteceği ve inanç alanlarını tahrip edeceği çok açık.
Munzur Çevre Derneği’nden Yusuf Topçu’nun dediği gibi, burası halk için kutsaldır. Munzur, Dersimlilerin kimliği, ruhu, inancı ve tarihidir. Maden ruhsatlarıyla kutsal topraklara saldırmak, sadece bir doğa katliamı değil; halkın kimliğine, geçmişine, kültürüne ve inancına da saldırmaktır.
Bu kadim nehrin sesini duyun. Onu sermayenin çıkarları için sessizleştirmek isteyenlere karşı bizlerin de bir sesi olmalı. Kutsal olanı korumak, toprağı ve suyu kutsal bilenler için bir direniş borcudur.
Munzur Gözeleri Hakkında Bilgi
ürkiye’nin doğusunda, Tunceli’nin Ovacık ilçesinde yer alan ve doğanın sunduğu eşsiz güzelliklerden biri olan bir kaynak alanıdır. Munzur Dağları’nın eteklerinde yer alan bu bölge, Munzur Nehri’nin başlangıç noktası olarak kabul edilir ve yaklaşık 40’tan fazla kaynaktan su çıkar. Munzur Gözeleri, hem doğal güzellikleri hem de kutsal kabul edilmesi nedeniyle hem yerel halk hem de doğaseverler için oldukça özel bir alandır.
Doğal ve Kültürel Önemi
Munzur Gözeleri’nin çevresi, zengin bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliğiyle dikkat çeker. Alanda birçok endemik bitki türü bulunur; bu yüzden bölge, ekolojik olarak da büyük bir öneme sahiptir. Gözelerin berrak ve soğuk suları, Munzur Nehri’ni besleyerek çevredeki doğal yaşamı destekler.
Alevi inancı için Munzur Gözeleri kutsal sayılır; Aleviler için burası ziyaret ve ibadet yeridir. İnanca göre, Munzur Baba adı verilen kutsal bir şahsiyetle ilişkilendirilir ve burası onun anısına, inancın derin köklerinin bulunduğu bir bölgedir. Ziyaretçilere ev sahipliği yapan bu alan, özellikle ilkbahar ve yaz aylarında yoğun ilgi görür.