Derinlik
Lübnanlı silahlı grup Hizbullah’a ait yüzlerce çağrı cihazı Lübnan genelinde eş zamanlı olarak patladı.
Güvenlik güçleri ve Lübnan Sağlık Bakanı’na göre olayda en az dokuz kişi öldü, 2.750 kişi de yaralandı.
Bir dizi patlama yerel saatle 15:30 civarında başladı ve yaklaşık bir saat sürdü.
Ölenler arasında sekiz yaşında bir kız çocuğunun da bulunduğu teyit edildi.
Hizbullah milletvekili Ali Ammar’ın oğlu Muhammed Mehdi Ammar’ın da öldüğü bildirildi.
Hizbullah iki savaşçısının öldürüldüğünü teyit etti.
Lübnan Sağlık Bakanı Firass Abiad Al Jazeera’ye yaptığı açıklamada “Yaklaşık 2,750 kişi yaralandı, … 200’den fazlası kritik durumda” ve yaralanmaların çoğunlukla yüz, eller ve midede olduğu bildirildi.
Patlamalarda İran’ın Lübnan Büyükelçisi Muctaba Amani de yaralandı.
Saldırıyı kim gerçekleştirdi?
Hizbullah da dâhil olmak üzere pek çok kişi İsrail’i işaret ediyor.
İsrail ve Hizbullah, Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırılarında 1,139 kişinin öldüğü, yaklaşık 240 kişinin esir alındığı ve İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşını başlattığı 8 Ekim’den bu yana Lübnan-İsrail sınırında çoğunlukla düşük seviyeli bir ateş teatisinde bulunuyor.
Son zamanlarda İsrailli politikacılar ve medya, saldırıların başlamasının hemen ardından tahliye edilen yaklaşık 60,000 İsraillinin geri dönüşüne olanak sağlamak amacıyla Hizbullah’ı sınırdan geri püskürtmek için Lübnan’a karşı askeri harekâttan giderek daha fazla söz eder oldu.
Hizbullah yaptığı açıklamada “Bu suç teşkil eden saldırganlıktan İsrail düşmanını tamamen sorumlu tutuyoruz” dedi ve İsrail’in “bu günahkâr saldırganlığın adil cezasını kesinlikle alacağını” ekledi.
Lübnan Enformasyon Bakanı Ziyad Makari’nin benzer kınamasına rağmen İsrail’in kendisi de – önceki durumlarla uyumlu olarak – ağzını sıkı tutuyor.
Çağrı cihazı nedir? Neden kullanılır?
Çağrı cihazları, cep telefonları yaygınlaşmadan önce yaygın olarak kullanılan küçük iletişim cihazlarıdır.
Cihazlar, kullanıcı için merkezi bir operatör aracılığıyla telefonla iletilen kısa bir metin mesajı görüntüler.
Cep telefonlarının aksine, çağrı cihazları radyo dalgaları üzerinde çalışır, operatör alıcının cihazına özgü bir mesajı internet yerine radyo frekansı ile gönderir
Çağrı cihazlarında kullanılan temel teknolojinin yanı sıra fiziksel donanıma dayanmalarının, izlenmelerinin daha zor olduğu anlamına geldiği ve onları hem hareketliliğin hem de güvenliğin çok önemli olduğu Hizbullah gibi gruplar arasında popüler hale getirdiği düşünülmektedir.
Gazze’de Neden Benzer Patlamalar Yaşanmadı?
Lüksemburg’da yaşayan savunma analisti Hamza Attar’a göre “Gazze’de aynı yöntemi kullanamazlar çünkü Hamas, Hizbullah’a kıyasla siber farkındalığı çok yüksek bir örgüt.
” Hamas için “Telekomünikasyon konusunda çok yetenekliler” diyen Attar, örgütün iletişimi şifrelemek için harcadığı çabaya dikkat çekiyor: “Telefon ya da cep telefonu kullanmıyorlar. Kendi ağları, internetleri ve iletişimleri var ve yer üstünde hiçbir şeye ihtiyaç duymuyorlar” dedi.
Çağrı Cihazları Nasıl Patladı?
Hâlâ bilmiyoruz.
Bazı spekülasyonlar çağrı cihazlarının bağlı olduğu telsiz ağına odaklanmış olup, bu ağın hacklenmiş olabileceğini ve sistemin zaten üzerinde oynanmış çağrı cihazlarında bir yanıtı tetikleyen bir sinyal yaymasına neden olabileceğini öne sürmektedir.
Veri analisti Ralph Baydoun Al Jazeera’ye yaptığı açıklamada, “Bence olan şey, belirli bir seviyede olan her Hizbullah [üyesinin] saldırıya uğramasıydı.” Dedi
Ayrıca İsrail’in bozuk sinyali alanların isimlerini bilmesine gerek olmadığını ancak patlamalardan sonra değerli istihbarat toplayabileceğini öne sürdü.
“Eğer uyduları açık olsaydı… saldırıya uğrayan tüm ajanların isimlerini ve yerlerini… yardım istediklerinde hemen öğrenirlerdi.
Eski İngiliz ordu subayı ve kimyasal silah uzmanı Hamish de Bretton-Gordon gibi diğer analistler de Hizbullah’ın çağrı cihazlarının tedarik zinciri boyunca kurcalanmış ve “komutla patlayacak şekilde ayarlanmış” olabileceğini öne sürdü.
Tamam, ama bir çağrı cihazı nasıl patlayabilir?
Çağrı cihazının lityum pilinin aşırı ısınması tetiklenirse, bu durum termal kaçak adı verilen bir süreci başlatacaktır.
Esasen, kimyasal bir zincirleme reaksiyon meydana gelecek, bu da sıcaklığın artmasına ve sonunda pilin şiddetli bir şekilde patlamasına yol açacaktır.
Ancak, internete hiç bağlanmamış birden fazla cihazda bu zincirleme reaksiyonu tetiklemek kolay değildir.
Baydoun, “Çağrı cihazının kendisinde bir hata olmalı ki belirli koşullar sonucunda aşırı ısınsın,” dedi ve bu koşulların büyük olasılıkla üzerinde oynanmış bir kod aracılığıyla çağrı cihazına eklenen bir tetikleyici olabileceğini tahmin etti.( Al Jazeera)