24 Mayıs Cuma günü, Fransa devlet başkanı Emmanuel Macron’un Kanaky-Yeni Kaledonya ziyaretinin ertesi günü, bir Kanak göstericisinin Fransız polisi tarafından öldürüldüğü haberi duyuldu. Bu olay, Fransız devletinin sömürge politikalarına karşı 14 Mayıs’tan bu yana isyan eden Kanak halkının direnişini daha da körükledi. Hükümet, bu ayaklanmayı bastırmak için hızlıca harekete geçti ve bu isyanı kınadı.
Fransız Hükümetinin Sömürgeci Politikaları
Fransız hükümeti, anayasa reformu ile yerel seçmen kitlesini genişletmeyi ve Kanakların siyasi gücünü marjinalleştirmeyi amaçlıyor. Buna ek olarak, Fransa’nın nikel yönetimini sürdürme arzusu da gerilimleri artırıyor. Bu değerli maden üzerindeki kontrolü elinde tutmak isteyen Fransız devleti, takımadalardaki yerel halkın haklarını hiçe sayıyor. Medyada göz ardı edilen bu “sömürgeci” anlaşma, “yeniden sömürgeleştirme” olarak tanımlanan durumu daha da derinleştiriyor.
Direniş ve Tepki
Kanak gençliği, sömürge varlığının sembollerine saldırarak tepkisini gösterdi. Fabrikalar ve işyerleri yakıldı, süpermarketler yağmalandı ve barikatlar kuruldu. Hükümet ise olağanüstü hal ilan ederek, sokağa çıkma yasağı uygulayarak ve orduyu konuşlandırarak karşılık verdi. TikTok gibi sosyal medya platformlarının yasaklanması, halkın bağımsızlık taleplerini ifade etme özgürlüğünü kısıtlamak için kullanılan bir diğer sömürgeci araç oldu.
Tarihsel Bağlam
Kanaky, 1853’ten bu yana Fransa tarafından sömürgeleştirildi ve özellikle 1980’lerdeki isyanlar sırasında gerilim doruğa çıktı. 1998 yılında imzalanan Nouméa Anlaşması, Kanak halkının gücünü artırmayı ve barışçıl bir çözüm sunmayı amaçlıyordu. Ancak, Fransız hükümetinin son anayasa reformu, bu sürecin tamamen tersine döndüğünü gösteriyor. 1988’den beri ikamet edenlerin ve soyundan gelenlerin oy kullanabilmesi, bağımsızlık referandumlarına katılabilmesi sağlanmıştı. Fakat yeni seçmenlerin eklenmesiyle, bağımsızlık hareketi zayıflatılmaya çalışılıyor.
Stratejik ve Ekonomik Çıkarlar
Fransa’nın Kanaky üzerindeki emperyalist niyetleri, ekonomik ve stratejik çıkarlarla doğrudan bağlantılı. Kanaky, dünyadaki nikel rezervlerinin %20 ila 30’una ev sahipliği yapıyor. Bu mineral, elektrik pillerinin üretiminde kritik öneme sahip. Ayrıca, NATO’nun jeostratejik çıkarları doğrultusunda Çin ile rekabet edebilmek için Kanaky’deki madenler büyük önem taşıyor.
Güncel Durum ve Direniş
Fransız hükümeti, 14 Mayıs’ta kabul edilen anayasa revizyon projesi ile barışçıl çözüm sürecini terk etti. Bu değişiklik, bağımsızlık hareketine karşı yerleşimci nüfusu artırarak Kanak halkının siyasi gücünü daha da zayıflatmayı amaçlıyor. Bağımsızlık yanlısı eylemcilerin öfkesi, Fransız devletinin 3.000’den fazla güvenlik gücü ve 130 uzman müdahale üyesi göndererek yanıt vermesine neden oldu. Ayrıca, bağımsızlık koalisyonunu kriminalize eden hükümet, yerleşimci milisleri neredeyse görmezden geliyor.
Açığa Çıkanlar
Kanaky’deki direniş, Fransız emperyalizminin gerçek doğasını ve sömürgeci baskılarını açığa çıkarıyor. Bağımsızlık hareketinin boykotu, yerleşim kolonizasyonunun başarısızlığını gözler önüne seriyor. Filistin’den Kanaky’ye kadar mazlum halkların direnişi, emperyalist devletlerin sömürgeleştirme politikalarına karşı güçlü bir duruş sergiliyor. Fransa’nın ekonomik ve stratejik çıkarları doğrultusunda yaptığı bu hamleler, Kanak halkının haklarını ve bağımsızlık mücadelelerini hiçe sayıyor. Kanaky halkının direnişi, sömürgeciliğe karşı verilen mücadelenin ne kadar önemli ve kararlı olduğunu bir kez daha gösteriyor.