İstanbul’da bu yıl düzenlenen MUBI Fest’in açılış filmi olması planlanan Queer 7 Kasım günü, festivalin başlamasına sadece saatler kala Kadıköy Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Bu kararın ardından, filmin yönetmeni Luca Guadagnino ve başrol oyuncusu Daniel Craig sansürle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Luca Guadagnino’dan Sansüre Eleştiri: “Filmi İzlediler Mi?”
Ünlü yönetmen Guadagnino, yasağı eleştirerek Türkiye hükümetinin veya karar veren kurulun, film hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunu sorguladı. Entertainment Weekly’e yaptığı açıklamada, “Türkiye hükümeti ya da kuruldaki her kim buna karar verdiyse filmi gerçekten izledi mi, yoksa sadece film hakkında okuduklarına dayanarak mı bu kararı verdiler?” diyerek yasak kararının temelsiz olduğunu ima etti. Guadagnino, filmin yasaklanmasının aslında filme bir “kült” statüsü kazandırdığını belirtti ve ekledi: “Kendi ayaklarına kurşun sıkıyorlar.”
“Fiziksel Olan En Az İlgi Çekici Olan”
Filmin başrol oyuncularından Daniel Craig de sahnelerin amacına değinerek yasak kararını eleştirdi. Queer filminde yer alan iki erkek karakterin sevişme sahneleri üzerinden yapılan spekülasyonların basit olduğunu söyleyen Craig, “Fiziksel eylem, en az ilgi çekici olan şey bence. Hepimiz yetişkiniz ve bu, insanların yaptığı bir şey. Ancak ilginç olan ve sahnelerde işe yaramasını umduğum tek şey, her karakterin duygusal yolculuğu” ifadeleriyle, filmin asıl derinliğinin duygusal katmanlarında olduğunu vurguladı.
Yasak Kararı ve MUBI Türkiye’nin Tepkisi
Kadıköy Kaymakamlığı, Queer filmini “toplum barışını tehlikeye atacak provokatif içeriğe sahip” olduğu gerekçesiyle yasakladı. Bu yasağın tebliğ edilmesi ise festivalin başlamasına çok az bir zaman kala, 7 Kasım sabahında gerçekleşti. Festival organizatörleri ve MUBI Türkiye, bu sansüre karşı tepki olarak festivali tamamen iptal ettiğini duyurdu ve yasak kararını, sanata ve ifade özgürlüğüne karşı bir müdahale olarak nitelendirdi. MUBI Türkiye, bu kararın kendi seyircisiyle arasındaki “doğru duruşu” koruma sorumluluğu çerçevesinde festivalin iptal edilmesine yol açtığını açıkladı.
Uluslararası Tepki ve Dayanışma
MUBI Fest İstanbul’a yönelik bu sansür kararı, sadece Türkiye’de değil, dünya çapında da yankı uyandırdı. The Guardian, Variety, Indiewire ve The Washington Post gibi önde gelen medya organları yasağı manşetlerine taşıdı. Küresel sinema camiası ve LGBTİ+ hak savunucuları da Türkiye’deki ifade özgürlüğü kısıtlamalarına karşı MUBI Türkiye ile dayanışma içinde olduklarını açıkladı.
Türkiye’de Sansürün Gölgesinde Sanat
Türkiye’de sanat üzerindeki sansür baskısı giderek artarken, Queer gibi eserlerin hedef alınması ülkedeki ifade özgürlüğü sorunlarını bir kez daha gözler önüne seriyor. Yasak kararı yalnızca LGBTİ+ temalı içeriklere değil, genel olarak sanata ve özgür düşünceye karşı bir saldırı olarak değerlendiriliyor. Türkiye’de sanat ve ifade özgürlüğüne yönelik bu tür müdahaleler, yerel ve uluslararası çevrelerde derin endişelere yol açarken, toplumda sanata sahip çıkma bilincini ve dayanışma ruhunu da pekiştiriyor.