Türkiyeli 26 ekoloji ve meslek örgütü ile siyasi partilerin ilgili komisyonları, Hatay’ın Samandağ ilçesinde çevreye zarar veren ve ruhsatsız faaliyet gösteren Gürkal Hazır Beton Santrali ile ilgili açıklama yayımladı.
Ekoloji savunucuları, açıklamada santralin kapatılması ve sorumluların yargılanması çağrısında bulundu.
Samandağ’daki çevre mücadelesi, sadece yerel halkın değil Türkiye genelindeki ekoloji ve meslek örgütlerinin de dikkatini çeken bir olay haline geldi. Samandağ’ın Atatürk ve Yeşilada Mahalleleri arasında faaliyet gösteren Gürkal Hazır Beton Santrali’ne yönelik tepkiler, ruhsatsız faaliyet yürütülmesi ve çevreye büyük zarar verdiği gerekçesiyle aylardır sürüyor. Yerel halkın sağlıklı çevrede yaşama hakkını koruma mücadelesi de bu sebeple giderek daha geniş kitlelerin desteğini aldı.
Santralin, Samandağ Belediyesi tarafından mühürlenmesine rağmen faaliyetlerine devam etmesi, devlet ve yerel yönetimler arasındaki sorumluluk paylaşımı konusunda tartışmalara yol açtı. Samandağ Ekoloji Platformu ve Eğitim-Sen gibi yerel örgütler, halka yönelik sağlık risklerinin ciddiyetini vurgularken, şirketin bölgedeki yasal yetkilerden aldığı destekle neredeyse dokunulmazlık kazandığını ifade ettiler. Halkı tehdit eden ve adeta devletin güvencesi altında gibi hareket eden santral ortaklarının ifadeleri ve destekle ilerlemesi ise birçok kişiyi endişelendirdi. Örneğin, santral yöneticilerinin Cumhurbaşkanlığı’ndan ve üst düzey yetkililerden destek aldıklarını iddia ettikleri ve bu güçle faaliyetlerini sürdürdükleri belirtiliyor
Samandağ’daki çevre savunucularının yalnız bırakıldığı hissi, halka karşı işletme sahiplerinin uyguladığı baskıyı arttırdı. Ekoloji mücadelesi verenler, şirketin taşeronları tarafından tehdit edildiklerini ve bazılarının evlerine kadar ziyaret edilerek yıldırma politikalarıyla karşılaştıklarını belirtti. Bu tür tehditler, yalnızca bireysel sağlığı tehdit etmiyor; aynı zamanda ekolojik dengenin korunması, toplum sağlığı ve hukukun üstünlüğü gibi daha geniş prensiplerin altını oyuyor. Böylesi bir durumun yarattığı endişe, başta Samandağ olmak üzere tüm Türkiye’de çevre mücadelesi veren topluluklara yeni bir perspektif kazandırıyor: Bu tür şirketlerle başa çıkmak için dayanışma güçlerinin daha çok artırılması gerektiği, çevre savunucularının toplumun çıkarlarını tehdit eden şirketler karşısında yalnız bırakılmaması gerektiği giderek daha fazla dile getiriliyor.
Özellikle Hatay ve çevresinde yaşanan büyük deprem sonrasında, çevreyi korumanın toplumsal dayanıklılığı güçlendirmedeki öneminin daha iyi anlaşılması, bu mücadelenin yalnızca bir çevre meselesi değil, bir varoluş meselesi olarak ele alınmasını sağlıyor. Samandağ’daki halkın ve ekoloji örgütlerinin bu mücadelesi, yalnızca bölgesel bir çevre meselesi olmaktan çıkıp, ülke genelinde doğaya ve sağlıklı yaşama duyarlı bireyler için sembolik bir direniş alanı haline gelmiş durumda.
“Suç işliyorsunuz”
Anayasa’nın 56. maddesi kapsamında çevreyi koruma sorumluluğunun devlet ve yurttaşlarda olduğunu hatırlatan ekoloji savunucuları, doğaya ve halk sağlığına zarar veren beton santrallerin durdurulmasını isteyerek şöyle dedi:
“Yaşamı yok oluşa sürükleyen bu santral ve Hatay’da benzer koşullarda çalışan tüm santrallerin, taş ocaklarının durdurulması ve kaldırılması ya da yurt dışında olduğu gibi çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden çalışmalarının sağlanması gerektiğini, bunun yapılmaması durumunda buna göz yumanların, izin verenlerin suç işlediklerini hatırlatıyoruz.
“Demokrasi, yaşam ve doğa savunucuları olarak sürecin takipçisi olduğumuzun ve olacağımızın, hem ruhsatsız ve kaçak çalışan beton santralinin acilen kapatılmasını, hem de sağlıklı bir çevrede yaşama hakları yani Anayasal hakları için mücadele eden arkadaşlarımızın can güvenliğinin sağlanmasını beklediğimizi kamuoyuna duyuruyor ve yetkilileri göreve çağırıyoruz.”
İmzacı kurumlar:
Adana Ekoloji Platformu
Antakya Çevre Koruma Derneği
Artur Çevre Platformu
ASİDER Antakya Şubesi
Burgazada Orman Gönüllüleri Platformu
Bursa Su Kolektifi
Büyüknohutçu Dostları
DEM Parti Ekoloji, Tarım ve Hayvan Hakları Komisyonu
Doğanın Çocukları
Doğu Akdeniz Çevre Platformu
Ekoloji Birliği
Ekoloji Politik
Eskişehir Çevre Derneği
Hatay Barınma Hakkı Platformu
Hatay Tabip Odası
İklim Adaleti Koalisyonu
Karadeniz Ereğli Çevre Platformu (KERÇEP)
Karadam Karacahisar Mahalleleri Doğayı Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK)
Kuzey Ormanları Savunması
Marmaraereğlisi Çevre Gönüllüleri
Muğla Çevre Platformu
Samandağ Afetzede Derneği
Samandağ Akdeniz Derneği
Samandağ Çevre Koruma Derneği
Samandağ Ekoloji Platformu
Sürdürülebilir Yaşam Derneği
Türk Tabipler Birliği
Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şubesi
Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu