Sakarya’nın Hendek ilçesindeki Oba Makarna fabrikasında meydana gelen patlama ve ardından çıkan yangında 1 işçi yaşamını yitirdi, 6’sı ağır 30 kişi yaralandı.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kocaeli İş Koordinasyon Kurulu ve Kocaeli İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, bugün İzmit İnsan Hakları Parkı’nda patlamayla ilgili basın açıklaması yaptı.
Sakarya Hendek Oba makarna fabrikasında yaşanan patlamada ölen bir işçi, 12 yaşında bir çocuğun da olduğu 30 kişinin yaralı olduğu bilgisi verilen konuşmada yakın zamanda Derince TMO’da yaşanan patlama hatırlatıldı. Açıklamada ihmallerin devam ettiği dile getirildi.
Kocaeli İSİG Meclisi Temsilcisi Çetin Ak’ın yaptığı açılış konuşmasının ardından TMMOB Kocaeli İKK adına Mehmet Ali Elma basın açıklamasını okudu. Basın metninde, yaşanan olayın aktarılmasının ardından değirmen ve silo kısmında yaşanan patlamanın olası nedenleri dile getirildi ve muhtemel ihmaller konusunda sorular soruldu. Önceden hazırlanan İSG raporlarının incelenmesi gerektiği söylenen açıklamada, bakanın da yakın zamanda incelemeye gittiği ve nasıl bir rapor hazırladığının da derhal ortaya konması gerektiği belirtildi.
İşçilerin Hayatı Patronların Kar Hırsına Feda Edilemez
Açıklama Şöyle: “Artık Yeter! İşçilerin hayatı, sağlığı patronların kar hırsına kurban edilemez!
Sakarya’nın Hendek ilçesinde faaliyet gösteren Oba Makarna fabrikasında 15 Eylül 2024 Pazar günü öğlen saatlerinde bir patlama meydana geldi. Sakarya Valiliğinin açıklamalarına göre bir işçinin hayatını kaybettiği 6’sı ağır biri henüz 12 yaşında 30 kişinin de yaralandığını biliyoruz. Hayatını kaybeden işçinin yakınlarının acısını paylaşıyor, başsağlığı diliyoruz. Yaralı işçilerin de bir an önce sağlıklarına kavuşmasını diliyor ve geçmiş olsun diyoruz.
Yapılan resmi açıklamalardan ve görüntülerden ilk patlamanın değirmen bölümünde meydana geldiği ve ikincil patlama ile bir de silonun tahrip olduğu görülüyor. Bu durum patlamanın olası bir toz ( buğday unu) patlaması olduğu kanısını yaratıyor. Bilindiği gibi organik tozların havadaki konsantrasyonuna bağlı olarak patlama riskleri vardır. Bu riski en aza indirmek için “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik” yükümlülüklerini yerine getirmek ise her işverenin görevidir. Yönetmeliğin ikinci kısmı işveren yükümlülükleri diye başlar ve bir dizi önleyici tedbiri sıralar.
İşveren Yükümlülüklerini Ne Kadar Yerine Getirdi
Bu nedenle buradan yetkililere Oba Makarna işvereninin bu yükümlülükleri ne kadar yerine getirdiğini sormak istiyoruz?
Örneğin;
• Uygun bir patlamadan korunma dokümanı hazırlanmış mıdır?
• Ekipmanlar ATEX direktifine ve patlayıcı ortam sınıflandırmasına uygun mudur?
• Çalışanlara patlamadan korunma esaslarına ilişkin eğitim verilmekte midir?
• Toz azaltma, havalandırma, temizlik gibi tedbirler uygulanmakta mıdır?
• Statik elektrik tebirleri uygulanmış mıdır?
• Ekipman içinde ateşleme kaynaklarını tespit eden ve söndüren sistemler var mıdır?
• İşletme genelinde ekipmanlar ve tesisatlar için uygun periyotlarda ve nitelikte bakım faaliyetleri gerçekleştirilmiş midir?
Ayrıca IEC/EN 60079 standardı da muhtemel patlayıcı ortamların sınıflandırılması, kullanılacak ekipmanların özellikleri ve işyerinde alınacak tedbirleri açıklayan kılavuz bir dokümandır. Bu işyeri, bu standardın gerekliliklerini ne kadar takip etmiştir.
İşyeri Bakanlık Tarafından Denetlendi
İşçilerden edindiğimiz bilgiye göre Haziran ayında bu işletme Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından denetlenmiştir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a sormak istiyoruz: Bakanlık denetimlerinde bu patlamaya sebep olabilecek eksiklikler tespit edilebilmiş midir? Eğer edildiyse işletmenin faaliyetleri neden durdurulmamıştır?
Yine işçilerden edindiğimiz bilgiye göre Oba Makarna tarafından tam zamanlı bir iş güvenliği uzmanı istihdam edilmemiş, bunun yerine bir ortak sağlık ve güvenlik biriminden (OSGB) yarı zamanlı hizmet alımına gidilmiştir. Bunun nedeninin, tehlike sınıfları tebliğinde makarna üretiminin az tehlikeli sınıfta tanımlanmış olması ve iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekimi istihdamının bu sınıflandırmaya göre yapılmış olması olduğunu düşünüyoruz. İçinde siloların ve değirmenlerin olması dolayısı ile toz patlaması riski olan bir işletmenin az tehlikeli sınıfta sınıflandırmak abesle iştigaldir. Sayın Işıkhan’a bu tebliğde değişiklik yapıp yapmayacaklarını da sormak istiyoruz.
Bakanlık Kazaların/Cinayetlerin Yaşanmaması İçin Neler Planlıyor
Yine Sayın Bakana sormak istiyoruz: 7 Ağustos 2023’te Derince’de bulunan TMO’nun buğday silolarında meydana gelen patlama sonrasında benzer riskleri taşıyan işletmeler titizlikle incelense ve eksiklikleri giderene kadar faaliyetlerine izin verilmese bu patlama meydana gelir miydi?
Bakanlığınızın benzer kazaların/cinayetlerin yaşanmaması için bundan sonrası için planladığı faaliyetler nelerdir?
Buradan bir kez daha tekrar ediyoruz. Yeni patlamalar ile canlarımızı yitirmemek için sürecin takipçisi olacağımızı, önlem almayanlardan ve denetlemeyenlerden hesap sorulması için mücadele edeceğimizi tüm kamuoyuna duyuruyoruz.
Çalışırken ölmek istemiyoruz!
TMMOB Kocaeli İKK / Kocaeli İSİG Meclisi”